Roma İç savaşı sırasında Byzantium Kuşatması MS 193-195

Stratejik öneme sahip Byzantium kenti her ikisi de kendini imparator ilan eden Septimius Severus ile Pescennius Niger arasındaki gerçekleşen iç savaş (MS 193-195) sırasında önemli bir rol oynamış, Niger’in ordusu tarafından ele geçirilince Severus tarafından kuşatılmıştır. 2,5 yıl süren kuşatma sırasında suları ve kamu binaları yıkılan kent önemli derecede hasar görmüşse de hasar gören yapılar  birkaç yıl sorna Severus’un emriyle yeniden inşa ettirilmiştir.  

31 Aralık 192 günü Commodus’un ölümü üzerine 2’si Roma’da, biri Britanya, biri Pannonia (Macaristan) ve biri de Suriye’de 5 Romalı kendini imparator edince imparatorluk 2 yıl sürecek bir iç savaş dönemine girmiştir. Bunlardan Suriye valisi

Mart 193’de kendini imparator ilan edip İstanbul Boğazı’nın doğusundaki tüm eylatlerde tanınırken, Pannonia valisi Lucius Septimius Severus ise Haziran 193’de Senato’ya kendisini imparator ilan ettirmeyi başarınca amansız bir yarış başlamış, iki vali de rakibinin kontrolünde olan Boğaz’ın diğer yakasına hakim olmaya çalışmıştır. Boğazlar bölgesine ilk hareket eden Niger olmuş Byzantium’u kolayca ele geçirmekle birlikte Severus’una skerlerince korunan komşu Perinthus’a (Marmara Ereğlisi) girmeyi başaramamıştır. Severus’un ordusu Lucius Fabius Cilo’nun komutasında Tuna havzasından güneye inerken Niger Trakya’dan Byzantium’a çekilmiş, burada konsül Caecilius Capella’yı ordusuna komutan olarak atamıştır. 193 Sonbaharında Tiberius Claudius Candidus komutasındaki ikinci bir ordunun Marmara Denzi’ni geçerek Cyzicus’ta Asellius Aemilianus komutasındaki Niger’in güçlerini yenilgiye uğratması savaşın dönemüm noktası olmuş, 193 sonu-194 başlarında Nicaea ile Kius arasında

gerçekleşen ikinci bir çatışmada Niger tekrar yenilince Byzantium’u terk ederek Suriye’ye kaçmışsa da Issus’ta gerçekleşen son bir çarpışmada öldürülmüştür. Niger’in kesik başı Byzantium surlarının tam karşısına konularak kent halkını korkutmak ve teslim olmaları sağlamak istenmişse de işe yaramamıştır. Nicaealı tarihçi Cassius Dio, Lucius Marius Maximus komutasında gerçekleşen kent kuşatmasını detaylı olarak anlatırken çeşitli kuşatma araç ve makinelerinin kullanıldığını kaydetmiştir. Kuşatma ordusu 500 gemilik bir filosu ve uzun süre dayanacak denli su ve yiyeceği olan Byzantium surlarını aşmayı başaramamışsa da 2,5 yıl süren savaş ortamından umutsuzluğa kapılan kent halkı 195 yılı sonlarında teslim olmuştur. Kente giren Roma ordusu Caecilius Capella’non ordusundan geri kalan askerler ile Byzantiumlu politikacılar ölümle cezalandırılırken, kentteki kamu binalarını, tiyatro, hamam hatta surları tahrip etmiştir.  Şiddetle cezalandırılan kent sadece bağımsızlığını değil “kent” statüsünü de kaybetmiş, yönetim açısından 90 km batısındaki düşman kent Perinthus’a bağlı köylerden birisi olmuştur. Cassius Dio’ya göre stratejk bir noktada yer alan Byzantium’un yıkımı Pontus ve Asya’dan gelebilecek barbar saldırılarına karşı imparatorluk topraklarını savunmasız bırakmış, İskit saldırıları hızla artmıştır. Bu yüzden kentin hızla imar edilmesi zorunlu hale gelmiş, Severus’tan birkaç yıl sonra imparator Caracalla kenti sadece imar edip savunmasını güçlendirmekle kalmamış, kentin gelişimini hızlandırabilmek için ona eski özgür şehir statüsünü de geri vermiştir.

Bizans Tarihi Makale Serisi

Byzantium Kuruluş Söylencesi
Byzantium: Antik Topografya ve Antik Çağ Tarihi
Byzantium Kuşatması (Roma İç savaşı) 193-195
Byzantium Sikkeleri
Byzantium Tarihi: Konstantinopolis’e dek
Konstantinopolis’in Kuruluşu
Konstantinopolis: Antik eserlerin başkente getirilmesi
Konstantinopolis Aristokrasisi
Konstantinopolis Ermenileri
Konstantinopolis Surları
Konstantinopolis Sarnıçları
Konstantinopolis: Bizans dönemi tarihi
Konstantinopolis: 1204 Latin İşgali
Konstantinopolis: 1261 Latin İşgalinin Sona Ermesi
Konstantinopolis: 1394-1403 ve 1422 Başarısız Osmanlı Kuşatmaları
Konstantinopolis’in Sonu: 1453 İstanbul’un Fethi

KAYNAKÇA

Birley, A.R., “Caecilius Capella: Prosecutor of Christians, Defender of Byzantium”, GRBS 32 (1991), s 81-98

Cassius Dio 75.10-11, 75.12.3, 75.14.1-4, 75.3.1, 75.6.2, 3.4

Herodot. 3.6.9.

Historia Augusta, Carac. 1.7

Robert, L., “La titulature de de Nicée et de Nicomédie”, HSCP 81 (1977), s. 22-27